Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü (TDAE) ve EÜ Stratejik Araştırmalar Merkezi (ESAM)  iş birliğinde “I. Uluslararası Sovyet Sonrası Türkiye-Rusya İlişkileri” sempozyumu çevrimiçi olarak düzenlendi. Türkiye-Rusya ilişkilerinin masaya yatırıldığı sempozyumun açılış konuşmalarını EÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Ersan, İstanbul Milletvekili ve Türk-Rus Toplumsal Forumu Eşbaşkanı Ahmet Berat Çonkar, Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Kurucu Müdürü Prof. Dr. Fikret Türkmen, Türk-Rus Toplumsal Forumu Genel Sekreteri Emekli Büyükelçi Ender Arat, TDAE Müdürü Prof. Dr. Nadim Macit ve ESAM Müdürü Prof. Dr. Mustafa Mutluer yaptı.

Konuşmasında Türk-Rus ilişkilerinin tarihsel gelişiminden bahseden Prof. Dr. Mehmet Ersan, “Türkiye-Rusya ilişkileri çok eski zamanlara dayanıyor. Özellikle SSCB’nin dağılmasından sonra iki devlet arasında bir yakınlaşma oldu. Vladimir Putin döneminde, Mavi Akım boru hattı, ülkemizdeki ilk nükleer santralin Rus işletmelerine verilmesi ve ticari anlaşmalar ile işbirliğine gidildiği görülmektedir. Her ne kadar bazı anlaşmazlıklar olsa da tarihe bakıldığında her iki tarafın da birbirlerine ihtiyaç duydukları görülmektedir. Bizim temennimiz de bu ilişkinin uzlaşma ve çok boyutlu iş birliği şeklinde devam etmesidir. Bu toplantının gerçekleştirilmesi için çaba sarf eden, EÜ Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü ile Stratejik Araştırmalar Merkezimize teşekkür ediyorum” diye konuştu.

Enerji alanında iş birlikleri

EÜ Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Nadim Macit; “SSCB, modern zamanın en büyük imparatorluğuydu. Daha sonra büyük bir kaos yaşanmadan kontrollü bir şekilde dağıldı. SSCB ve Türkiye ilişkileri tarihi ve kültürel nedenlerle mesafeli olmuştur. Bugün Rusya ile ilişkilerimiz özellikle enerji alanındaki iş birlikleri ile gelişmiştir. Türkiye ile Rusya arasında birtakım sorunlar yaşanmasına rağmen ekonomik ve ticari ilişkiler sürekli devam etmiş ve ilişkiler geliştirilmiştir.  Türkiye ve Rusya’nın sağlıklı bir iş birliği içinde olması hem dünya barışı için hem de bölgesel barış için önemlidir” dedi.

Türkiye- Rusya ilişkilerinin son 20-25 yıllık geçmişini üç aşama inceleyen Stratejik Araştırmalar Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Mutluer, Sovyet sonrası dönemde Türkiye ile Rusya ilişkileri özellikle “Bavul Ticareti” ile başlamıştır. Bu ilişkiler zaman içinde ikinci aşamayı meydana getirmiş, enerji işbirlikleri ortaya çıkmıştır. Enerji ile ilgili ilişkiler halen devam etmektedir. Türkiye, Rusya’dan önemli bir doğalgaz ithalatçısı olan ülkedir. Doğalgaz ihtiyacımızın yaklaşık yüzde 50’sinin Rusya’dan temin edilmesi dikkat çekmektedir. Türk-Rus ilişkilerinin üçüncü aşamasında ise Türk dış ticaret iş birlikleri yer alıyor. Bu çerçevede, Türkiye ve Rusya arasındaki ticaret ilişkileri önem arz ediyor. Bu kapsamda, 2018 yılı verilerine göre Türkiye-Rusya dış ticaret rakamlarının 25 milyar dolara yükseldiğini görüyoruz. Bu çerçevede Türkiye-Rusya ilişkilerinin zaman zaman artışlar ve zaman zaman da azalışlar gösterdiğini ancak son yıllarda artış trendi içinde olduğunu görüyoruz” diye konuştu.

“Türk-Rus ilişkileri Osmanlı öncesine kadar dayanıyor”

EÜ Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Kurucu Müdürü Prof. Dr. Fikret Türkmen, “Türkiye Cumhuriyeti öncesinden itibaren Osmanlı dönemi hatta öncesi bile Ruslarla sürekli ilişki içinde idiler. Hiçbir zaman Türkler, dış dünya ile ilişkilerini kesmemişler daima komşularıyla hatta komşu ötesi ülkelerle ve milletlerle ilişki kurmuşlardır. Kaynaklar Türk- Rus ilişkilerinin resmi zeminde gerçekleştiği dönemi 15’inci yüzyılın ikinci yarısı olarak göstermektedir. Osmanlı Devletinin Ruslarla ilk diplomatik ilişkisi II. Sultan Beyazıt zamanında III. Ivan’ın ticari ilişkileri düzene sokmak üzere İstanbul’a elçi göndermesi ile başlamıştır. Bazen olumlu bazen olumsuz devam eden bu ilişkiler 1700’lere kadar devam etmiştir. Türkiye ve Rusya arasındaki daha çok ticari ve diplomatik ilişkiler iki ülkenin yapısal düzen değişikliği olduğu yıllarda da devam etmiştir” dedi.

Online sempozyuma İstanbul Milletvekili ve Türk-Rus Toplumsal Forumu Eşbaşkanı Ahmet Berat Çonkar ve Türk-Rus Toplumsal Forumu Genel Sekreteri Emekli Büyükelçi Ender Arat da uzaktan bağlanarak görüşlerini katılımcılarla paylaştılar. Sempzoyum gün boyu gerçekleşen oturumlarla devam etti.

BEYAZ HABER AJANSI (BHA)